لیلا غفارزاده نمازی، نادعلی باباییان، عباس قمری زارع، قربانعلی نعمت زاده،
دوره ۷، شماره ۱ - ( ۵-۱۳۹۳ )
چکیده
در سالهای اخیر، در کشور ما نیز توجه زیادی به گیاهان دارویی شده است. از آنجا که گونههای مختلف گیاه مرزه بر اثر برداشت بی‌رویه از عرصه‌های طبیعی توسط انسان و تنش‌های زنده و غیرزنده تهدید شده و کشت کار پیدرپی یک گونه باعث کاهش تنوع ژنتیکی آنها می‌گردد، حفظ ذخایر ژنتیک این گونه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. با استفاده از تکنیک نگهداری بذر در دمای فراسرد که یکی از روشهای نگهداری ژرمپلاسم در شرایط خارج از رویشگاه است، میتوان بذر را به طور طولانی مدت، با هزینه بسیار کمتر و بدون از دست دادن قوهنامیه ذخیرهسازی کرد. برای نگهداری بذر Satureja spicigera در شرایط فراسرد، از پیش تیمارهای گلیسرول، محلول ویتریفیکاسیون گیاهی Plant Vitrification Solution ۲ PVS۲)) و کاهش رطوبت بذر قبل از ورود به ازت مایع استفاده شد. بذرهای تیمار شده به مدت یک هفته، یک ماه و سه ماه در دمای -۱۹۶ ºC نگهداری شدند. در این تحقیق شاخصهای جوانهزنی و رشد (درصد جوانهزنی، سرعت جوانه زنی) بذر ارتودکس گونه مرزه S. spicigera در شرایط فراسرد به مدت یک هفته، یک ماه و سه ماه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین پیشتیمارهای مختلف، از لحاظ شاخص جوانهزنی و سرعت جوانهزنی اختلاف معنیداری وجود دارد و میتوان با استفاده از فناوری فراسرد و بکارگیری پیش‌تیمار مناسب، بذر این گونه ارزشمند و در حال خطر را، برای مدت زمان بسیار طولانی حفظ و از انقراض این گونه منحصر به فرد جلوگیری نمود.
