دانشیار بیماری شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده: (2650 مشاهده)
بیوچار (biochar) زغالی است که در طی فرآیند پیرولیز از سوختن زیست‌توده‌های گیاهی و ضایعات کشاورزی در حضور کم و یا عدم حضور اکسیژن در دمای 450-550 درجه سلسیوس تهیه شده است و به‌عنوان کود زیستی استفاده می‌شود. از دیدگاه کشاورزی یکی از مزایای عمده و مهم بیوچار، مدیریت ضایعات کشاورزی است. این ماده جامد سرشار از کربن بوده و به‌علت سرعت تجزیه بسیار کُند نسبت به سایر مواد آلی ظرفیت زیادی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای از قبیل دی اکسید کربن و متان که از ضایعات آزاد می‌شود را دارد و می‌تواند کربن را برای هزاران سال نگه دارد. بیوچار به‌عنوان ابزاری کارآمد برای ترسیب کربن و افزایش حاصلخیزی خاک شناخته شده است و به‌عنوان بهبوددهنده خاک و یا احیای اراضی و محافظت محیط در برابر آلاینده‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. افزودن بیوچار به خاک باعث افزایش پایداری کربن آلی خاک در برابر عوامل محیطی و کاهش معدنی شدن آن می‌شود که موجب افزایش کربن آلی و در نتیجه باعث بهبود ساختمان خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب، افزایش فعالیت میکروارگانیسم‌ها و جذب بهتر عناصر غذایی از خاک می‌شود. از طرف دیگر بیوچار با افزایش مقاومت سیستمیک گیاه در برابر تعدادی از عوامل بیماری‌زا گیاهی و جذب بقایای سموم و علف‌کش‌های به کار رفته در مزرعه منجر به بهبود عملکرد محصول، مدیریت صحیح ضایعات کشاورزی و در نهایت تولید محصولاتی سالم‌تر خواهد شد. گسترش کشاورزی ارگانیک از یک سو و آلودگی‌های جوی از سوی دیگر باعث شده است تا استفاده از این نوع کود در دنیا روز به روز افزایش پیدا کند، با اینحال، استفاده از این مواد هنوز در ایران به خوبی شناخته نشده است.
