استادیار بخش بیوتکنولوژی میکروبی، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (3009 مشاهده)
نیترات با فرمول شیمیایی NO3-یکی از اشکال نیتروژن در طبیعت است و جایگاه مهمی در چرخه نیتروژن دارد. سبزیجات، گوشت و آب از جمله منابع مهم نیترات هستند. نیترات علاوه‌بر منابع خوراکی از مسیر ال-آرژنین-اکسیدنیتریک (L-arginine-NO) در بدن انسان ساخته می‌شود. نیترات خوراکی بعد از ورود به دهان توسط باکتری‌ها به نیتریت (NO2-) تبدیل و نیتریت بعد از ورود به معده به نیتروزآمین (nitrosamines) که یک عامل سرطان‌زا است تبدیل می‌شود. بسیاری از مطالعات تأثیر سرطان‌زایی نیترات را در چهل گونه مختلف جانوری تایید کرده‌اند. مصرف بیش از حد مجاز نیترات باعث مت‌هموگلوبینمیا (methaemoglobinaemia)، سرطان، بیماری‌های غده تیروئید و ایجاد تومور می‌شود. از طرفی تأثیر مثبت نیترات بر سلامت عروق خونی و فرآیند عضله‌سازی تایید شده است. استفاده از عوامل میکروبی و کودهای زیستی جهت کاهش باقیمانده کودهای شیمیایی در محصولات کشاورزی می‌تواند مفید باشد. در این مقاله منابع نیترات، چرخه نیتروژن در طبیعت و تأثیر آن بر سلامتی انسان بررسی شده است. همچنین استفاده از باکتری‌های محرک رشد گیاهی جهت کاهش غلظت نیترات در محصولات گلخانه‌ای به‌عنوان یک روش عملی عنوان می‌شود.
