کروموزوم‌های پروکاریوتی، ویروس‌ها و یوکاریوت‌ها حاوی قطعاتی از دی.ان.اِ هستند که می‌توانند حرکت کرده و به مکان‌های دیگری از کروموزوم مهاجرت کنند که این حرکت ترنسپوزیشن (Transposition) خوانده می‌شود و نقش مهمی در تولید ترکیبات جدید ژنی بازی می‌کند. قطعات دی.ان.اِ که ژن‌های مورد نیاز برای جابجایی را حمل می‌کنند، عناصر متحرک یا ترانسپوزون هستند و برخی اوقات، ژن‌های جهش‌دهنده نامیده می‌شوند. ترانسپوزون‌ها می‌توانند حرکت کرده و روی مکان دیگری از همان کروموزوم یا کروموزوم متفاوت بنشینند. عناصر جابجا‌شونده ژنومی در قارچ‌شناسی و بیماری‌شناسی گیاهی در جنبه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به همسانه‌سازی ژن‌های مؤثر در بیماری‌زایی (Transposon tagging)، شناسایی نژادهای اختصاصی باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌های بیماریزای گیاهی در بافت آلوده گیاهی، مطالعه روابط تکاملی قارچ‌ها، بررسی ساختار و پویایی جمعیت و اپیدمیولوژی جدایه‌های بیماریزای قارچی، تشخیص جمعیت‌های واگرا (divergent) و معرفی نشانگرهای مبتنی بر ترانسپوزن‌ها اشاره کرد.