گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
چکیده: (696 مشاهده)
جلبک‌های سبزآبی یا سیانوباکتری‌ها قادر به رشد سریع در آب‌های گرم و غنی از مواد مغذی هستند. رشد تصاعدی سیانوباکتری‌ها در پیکره‌های آبی، تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله فراوانی بیش از حد مواد مغذی، دمای بالا و نور زیاد خورشید قرار دارد. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که با افزایش رشد سیانوباکتری‌ها در سیستم‌های آبی، امکان افزایش سموم حاصل از آن‌ها نیز وجود دارد که می‌تواند اثرات نامطلوبی روی سلامت آبزیان و به‌ویژه انسان داشته باشد. با توجه به اهمیت سلامت کارکنان و افراد محلی در محیط‌های دریایی و همچنین کارگران شاغل در مراکز آبزی‌پروری، پژوهش حاضر با هدف معرفی مهم‌ترین و شایع‌ترین سموم حاصل از رشد سیانوباکتری‌ها و همچنین بررسی خطرات ناشی از آن‌ها به‌منظور تعیین پتانسیل این سموم در بیوتروریسم بهاجرا درآمد. برای این منظور، 12 نوع سم حاصل از رشد سیانوباکتری‌ها شامل میکروسیستین (microcystin)، ندولارین (nodularin)، آناتوکسین-ای (anatoxin-a)، هوموآناتوکسین(homoanatoxin)، اُسیلاتوکسین ای (osilatoxin A)، سیلندراسپرموپسین (cylindrospermopsin)، ناکینونِز ای-سی (nakienones A-C)، آفانتوکسین (aphenttoxin)، سیتوفیسین و لینگبیاتوکسین (scytophycin/lyngbyatoxin)، آپلی‌سیاتوکسین (aplysiatoxin) و دیبرومو آپلی‌سیاتوکسین (debromoaplysiatoxin) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در بین سموم مذبور، میکروسیستین در مقایسه با سایرین بیشترین توجه را در پژوهش‌ها علمی به خود اختصاص داده است که علت این موضوع را می‌توان به شیوع جهانی این سم و تأثیرات آن بر سلامت انسان مرتبط دانست. اثرات میکروسیستین اغلب در قالب بیماری‌های گوارشی، آسیب کبدی و عصبی و ایجاد سرطان بروز یافته است. با توجه به اثرات نامطلوب این سموم، لزوم به‌کارگیری تکنیک‌های مختلف به‌منظور کنترل و کاهش خطرات ناشی از رشد سیانوباکتری‌ها و همچنین، اتخاذ تصمیمات و راهبرد‌های مدیریتی مناسب در رابطه با سلامت کارکنان دریایی، افراد شاغل در مراکز آبزی‌پروری که در معرض رشد سیانوباکتری‌ها و سموم حاصل از آن‌ها قرار دارند، امری ضروری است.
Radkhah A R, Eagderi S, Poorbagher H, Atash Afrazeh S. Investigating the Potential of Toxins from Cyanobacterial Growth in Bioterrorism: The Need to Protective-Management Strategies for Aquaculture Center Employees. Journal of Biosafety 2024; 16 (4) :55-80 URL: http://journalofbiosafety.ir/article-1-550-fa.html
رادخواه علیرضا، ایگدری سهیل، پورباقر هادی، آتش افرازه صدیقه. بررسی پتانسیل سموم حاصل از رشد سیانوباکتری‌ها در بیوتروریسم: لزوم اتخاذ راهکار‌های مدیریتی‌حفاظتی در رابطه با افراد شاغل در مراکز آبزی‌پروری. فصل‌نامه علمي ايمني زيستي. 1402; 16 (4) :55-80
