دانشیار بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده: (2433 مشاهده)
ویروس‌های گیاهی نه تنها به دلیل تهدیدی که برای تولید محصولات دارند، بلکه به دلیل کابرد آن‌ها به‌عنوان ابزارهای تحقیقی در بیماری‌شناسی گیاهی در سطح مولکولی و سایر زمینه‌های بیوتکنولوژی مهم هستند. بیشتر تحقیقات و دستاوردها در زمینه بیماری‌شناسی گیاهی به توانایی حفظ، تکثیر و اصلاح ژنوم‌های ویروسی گیاه به‌صورت همسانه عفونت‌زا (infectious clone) بستگی دارد. همسانه عفونت‌زا یک همسانه کامل دی.ان.ای (full-length DNAclone) است که با استفاده از آن می‌توان رونوشت‌های آلوده‌کننده را در شرایط آزمایشگاهی یا طبیعی با یک پیشبر مناسب تولید کرد. از همسانه‌های عفونت‌زا برای مطالعه چرخه زندگی ویروس‌ها، تکثیر و بیان پروتئین‌های ویروسی، درک تقابل ویروس-میزبان، مطالعه ژنومیکس عملکردی و غربالگری ژرم پلاسم به‌عنوان بخشی از برنامه‌های پیش از تکثیر برای مقاومت در برابر ویروس می‌توان استفاده کرد. با این حال، همسانه عفونت‌زای ویروس گیاهی به دلیل توانایی در بازگشت به ویروس تیپ وحشی در اثر نوترکیبی، ممکن است خطراتی برای محیط زیست ایجاد کنند. این مقاله علمی مروری با معرفی همسانه عفونت‌زای ویروس‌ها به بررسی مزایا و معایب کار با ویروس‌های گیاهی که از نظر ژنتیکی اصلاح شده‌اند، می‌پردازد.
